Cinsel bozukluklar, cinsel işlev bozuklukları ve parafili (atipik cinsel ilgi alanları) günlük işlevselliğinizi ve cinsel zevkinizi etkileyebilir.
Eğer sürekli bir şekilde devam eden ve cinsel zevkinizle veya cinsel tepkilerinizle ilgili stres olmanızı sağlayan sorunlar yaşıyorsanız, cinsel disfonksiyona sahip olabilirsiniz.
2000 yılında yapılan bir araştırmaya göre, kadınların %43’ü ve erkeklerin ise %31’i cinsel disfonksiyon yaşadıklarını bildirdi. 2017 yılında yapılan başka çok uluslu bir araştırma, erektil disfonksiyonun genç erkekler arasındaki yaygınlığının %30 gibi yüksek bir rakam olduğunu açıkladı.
Başka 2018 yılında yayımlanmış bir makaleye göre ise “kadınların neredeyse yarısı (%46.3) cinselliğe olan ilgilerinin kaybolduğunu, %43’ü vajinal ıslanmanın eksikliğini deneyimlerken, %37.5’i doğumdan 6 ay sonra disparoni (ağrılı cinsel ilişki) yaşadığını bildirdi.
Cinsellik Nedir?
Cinsellik, cinsel ilişki dahil olmak üzere cinsel aktivitelerden zevk alma kapasitenizi ifade eder. Cinsellik değişkendir, başkalarının cinsel deneyimlerine veya ilgi alanlarına müdahale etmediğiniz sürece, onu deneyimlemenin doğru ya da yanlış bir yolu yoktur.
Cinselliğiniz, kim olduğunuzun temel bir parçasıdır ve düşüncelerinizi, duygularınızı ve davranışlarınızı etkiler. Cinselliğinizi kabul edebilmek ve ondan keyif almak, fiziksel ve zihinsel sağlığınızı olumlu yönde etkiler.
Cinsel İşlev Bozukluğu
Cinsel işlev bozukluğu, cinsel olarak zevk alma veya cinsel karşılık verebilme gibi konularda zorluk yaşama durumudur.
Eğer cinsel aktivitelerde zorlanma, erekte olma, cinsel ilişki esnasında zevk alamama gibi sorunlar yaşıyorsanız, cinsel işlev bozukluğuna sahip olabilirsiniz.
Değinilmesi gereken önemli nokta ise her cinsel düşünce ve davranışlarında değişim gösteren kişi, cinsel işlev bozukluğuna sahip olmayabilir. Cinsel düşünce, istek ve hareketleriniz siz büyüdükçe ya da koşullar değiştikçe değişkenlik gösterebilir.
Ayrıca cinsel anlamda size çok normal olarak gelen bir şey, bir başkası için normal olmayabilir. Bu, farklı cinsel tercihleri ve cinsel aktivite sıklığını da kapsar.
Dört Ana Kategori
Cinsel işlev bozukluklarında 4 farklı kategori vardır:
- Cinsel ilgi bozuklukları: Düşük cinsel ilgi veya istek ile karakterize olmuş bozukluklardır.
- Cinsel uyarılma bozuklukları: Fiziksel yetersizliğe dayanan uyarılma bozukluklarıdır.
- Orgazm bozuklukları: Orgazmda yaşanan gecikme veya eksikliklerle karakterize olmuş bozukluklardır.
- Ağrı bozuklukları: Cinsel aktivite sırasında yaşanan rahatsızlık hissi ve fiziksel ağrı ile karakterize bozukluklardır.
Sadece erkeklerde görülen bazı cinsel bozukluklar ise aşağıdaki gibidir:
- Erken boşalma
- Ereksiyon problemleri
- Erkekte düşük cinsel istek bozukluğu
Aşağıdaki cinsel bozukluklar ise sadece kadınlarda görülür:
- Kadın orgazm bozuklukları
- Kadında cinsel ilgi/uyarılma bozuklukları
- Cinsel organlarda-pelviste ağrı/ içe girme bozuklukları
Cinsel işlev bozuklukları ile birlikte görülebilen bazı durumlar ise şunlardır:
- Teşhircilik bozukluğu
- Fetişistik bozukluklar
- Sürtünmecilik bozukluğu
- Cinsel mazoşizm ve sadizm
- Transvestik (genellikle karşı cins ile özdeşleştirilen kıyafetler giyip bundan zevk alma) bozukluklar
- Gözetlemecilik bozuklukları
Tanı kriterleri nelerdir?
Profesyonel bir sağlık çalışanı, resmi bir cinsel işlev bozukluğu tanısı koymadan önce hastanın fiziksel ve mental sağlık geçmişini inceler. Ayrıca emin olabilmek amacıyla hastaya cinsel hayatıyla ilgili sorular da sorar.
Bunun yanında tanı konulabilmesi için, cinsel işlev bozukluğunun 6 ay süreyle durumların en az %75 ila %100’ünde gerçekleşmiş olması gerekir.
Bir doktor, cinsel işlev bozukluklarına teşhis koyabilmek için aşağıdaki semptomlardan yararlanabilir:
- Cinsel uyarılmada yaşanan zorluklar
- Cinsel ilişkiye girmeye karşı duyulan ilgisizlik
- Cinsel ilişki esnasında yaşanan acı hissi
Bir hastaya cinsel işlev bozukluğu tanısı konulabilmesi için, hastanın bu ve bunlar gibi durumlar hakkında büyük sorunlar yaşıyor olması gerekir.
Şunu da göz ardı etmemek gerekir ki, cinsel ilişkiye ilgi duymayan ve bundan da rahatsız olmayan bir kişiye cinsel işlev bozukluğu tanısı konulamaz. Bu duruma aseksüel insanlar örnek olarak verilebilir. Aseksüel insanlar, cinsel ilişkiye olan ilgisizliklerinden ötürü bir cinsel işlev bozukluğu tanısı almazlar ve bu gayet normaldir.
Geç boşalma
Geç boşalma cinsel işlev bozukluğu, cinsel ilişki esnasında boşalamama veya istenildiği kadar erken boşalamama bozukluğudur.
Medikal koşullar veya cinsel ilişki yaşanan partneri tatmin edememe korkusu gibi gecikmiş boşalmaya sebep olabilen fiziksel ve psikolojik nedenler vardır.
Bu konuyu bir doktor ile görüşmek, size bu durumun olası kaynağını daha iyi anlamanıza ve ilaç kullanımı yoluyla bu durumdan kurtulabilmenize yardımcı olabilir. Eğer fiziksel olarak tedavi edilmesi gereken bir konu varsa doktor reçetesiyle alınan ilaçlar ya da psikolojik açıdan yardımcı olabilecek terapi seansları ve antidepresanlar tedavi için kullanılabilir.
Ereksiyon bozuklukları
Eğer cinsel ilişki esnasında erekte olarak kalma konusunda sorun yaşıyorsanız, ereksiyon bozukluğuna sahip olabilirsiniz. Ereksiyon bozukluğu, yaşlandıkça sıkça görülen bir cinsel işlev bozukluğudur. İyi haber ise ileride ereksiyon bozukluğu yaşama riskinizi adım adım sağlığınıza dikkat ederek düşürebilirsiniz.
Daha sağlıklı beslenmeyi, alkol kullanımınızı sınırlamayı ve düzenli egzersiz yapmayı hayatınıza geçirebilirsiniz. Aynı zamanda doktorunuz genital bölgenizdeki kan akışını hızlandırmak ve cinsel uyarılmayı artırmak için size reçeteli ilaçlar da yazabilir.
Kadınlarda görülen orgazmik bozukluklar
Orgazmik bozukluk, kadınlarda orgazma ulaşmada yaşanan zorluktur. Bu duruma sebep olan fiziksel veya psikolojik veya her iki sebepten ötürü kaynaklanan problemler olabilir.
Kadın cinsel ilgi bozuklukları
Bu durum, düşük seviyede ya da hiç cinsel heyecan veya zevk alamamayı içerir. İnsanlar ayrıca cinsel ilişki sırasında fiziksel olarak uyarılmakta da zorluk yaşarlar.
Genito-pelvik ağrı/penetrasyon bozukluğu
Bu, kişilerin vajinal ilişki sırasında ağrı hissetmesi durumunda meydana gelir. Aşağıdaki belirtilerden birini yaşıyorsanız bu bozukluğa sahip olabilirsiniz:
- İlişki sırasında pelvik ağrı
- Penetrasyon sırasında ağrı
- Cinsel ilişki sırasında olası ağrı korkusu veya kaygısı
- Penetrasyon sırasında gerilen pelvik kaslar
Erkek düşük cinsel istek bozukluğu
Cinsel ilişkiyi düşünmeye veya yaşamaya çok az ilgi duymak ya da hiç ilgi duymamak anlamına gelir. Bu tanının konulabilmesi içinse cinsel isteksizlik en az 6 ay boyunca devam etmeli ve size önemli bir sıkıntı vermelidir.
Erken boşalma
Erken boşalma, kişinin cinsel ilişki sırasında beklediğinden veya istediğinden çok daha erken orgazm olup meni (sperm) saldığı bir bozukluktur. Uzmanlara göre, biyolojik olarak erkek olan 18 ila 59 yaş arasındaki her 3 kişiden 1’i bu sorunu yaşamaktadır.
Bu durum genellikle psikolojik bir nedene sahiptir, ancak bazen biyolojik de olabilir.
Madde/ilaç kaynaklı cinsel işlev bozukluğu
Eğer ilaç kullanıyor ve cinsel ilişki yaşamakta sorun yaşıyorsanız, madde/ilaç kaynaklı cinsel işlev bozukluğu yaşıyor olabilirsiniz.
Araştırmalar, MDMA gibi bazı ilaçları düzenli olarak kullanmanın, orgazm gecikmesine ve sertleşme bozukluğuna neden olabileceğini bildirmektedir.
Aşırı alkol kullanımı, kadınlarda cinsel uyarılmayı azaltabilir ve erkeklerde testosteron seviyesini baskılayarak ereksiyonun sürdürülmesini zorlaştırabilir.
Reçeteli ilaçlar da cinsel işlev bozukluğuna neden olan sebepler arasında olabilir. Bu ilaçlar arasında antidepresanlar ve tansiyon ilaçları bulunabilir.
Özet
Cinsellik hakkında konuşmak zor olabilir, ancak araştırmalar cinselliğinizi kucaklamanın ruh sağlığınıza yardımcı olabileceğini göstermiştir.
Eğer cinsel ilişkiyle ilgili tekrarlayan sorunlar yaşıyorsanız, bir doktora görünmeyi düşünün. Doktorunuz, sıkıntınızın kaynağını bulmanıza yardımcı olmak, gerekli görüldüğünde tıbbi tedavi sağlamak konusunda size destek verebilir.
Kaynak:
Psych Central. “Cinsellik: Genel Bakış”. Erişim Tarihi: 2 Ağustos 2024.
Be First to Comment