Somatik semptom bozukluğu, bir kişinin ağrı, zayıflık veya nefes darlığı gibi fiziksel semptomlara önemli derecede odaklanması ve bu durumun büyük stres ve/veya işlevsellik problemleri yaratması durumunda teşhis edilir. Kişinin fiziksel semptomlarla ilgili aşırı düşünceleri, duyguları ve davranışları vardır. Fiziksel semptomlar, tanı konulmuş bir tıbbi durumla ilişkili olabilir veya olmayabilir, ancak kişi semptomları yaşar ve hasta olduğuna inanır (yani, hastalığı taklit etmez). Bir kişiye, yalnızca fiziksel bir semptom için tıbbi bir neden bulunamaması nedeniyle somatik semptom bozukluğu teşhisi konulmaz. Vurgu, hastalıkla ilgili düşüncelerin, duyguların ve davranışların ne kadar aşırı veya orantısız olduğuna yapılır.
Teşhis
Teşhis için bir kişide
- Bir veya daha fazla fiziksel semptomun rahatsızlık verici veya günlük yaşamı bozucu olması
- Fiziksel semptomlar veya sağlık endişeleriyle ilgili aşırı düşünceler, duygular veya davranışların aşağıdakilerden en az birinin varlığıyla beraber olması
- Semptomların ciddiyetiyle orantısız süregelen düşünceler
- Sağlık veya semptomlar hakkında sürekli yüksek düzeyde kaygı
- Semptomlar veya sağlık endişeleriyle ilgili aşırı zaman ve enerji harcama
3)En az bir semptom sürekli olarak mevcuttur, ancak farklı semptomlar olabilir ve semptomlar gelip geçebilir.
Somatik semptom bozukluğu olan kişiler tipik olarak bir psikiyatrist veya diğer ruh sağlığı uzmanından ziyade bir birinci basamak hekimine başvururlar. Bu bireyler, semptomlarıyla ilgili endişelerinin aşırı olduğunu kabul etmekte zorlanabilirler. Ciddi bir rahatsızlıkları olmadığına dair kanıt gösterildiğinde bile korku ve endişe duymaya devam edebilirler. Bazı insanlar sadece ağrı olarak baskın bir semptoma sahiptir. Somatik semptom bozukluğu genellikle 30 yaşından önce başlar.
Tedavi
Somatik semptom bozukluğunun tedavisi, semptomları kontrol etmeye yardımcı olmak ve kişinin mümkün olduğunca normal işlev görmesini sağlamayı amaçlar.
Somatik semptom bozukluğunun tedavisi genellikle kişinin güvendiği bir sağlık profesyoneliyle düzenli ziyaretler yapmasını içerir. Doktor destek ve güvence sunabilir, sağlığı ve semptomları izleyebilir ve gereksiz test ve tedavilerden kaçınabilir. Psikoterapi (konuşma terapisi) bireyin düşünce ve davranışlarını değiştirmesine, ağrı veya diğer semptomlarla başa çıkma yollarını öğrenmesine, stresi yönetmesine ve işlevselliğini geliştirmesine yardımcı olabilir.
Kişi aynı zamanda önemli bir depresyon veya anksiyete yaşıyorsa antidepresan veya kaygı giderici ilaçları yararlı olabilir.
İlgili Bozukluklar
Hastalık kaygısı bozukluğu
Hastalık kaygısı bozukluğu daha önce “hipokondriyazis” olarak adlandırılıyordu. Kişi bir hastalığı olduğu veya bir hastalığa yakalanacağı konusunda sürekli endişe içindedir – sürekli sağlığı hakkında endişelenir. Kendilerini sık sık hastalık belirtileri için kontrol edebilirler ve sağlık risklerinden kaçınmak için aşırı önlemler alabilirler. Somatik semptom bozukluğunun aksine, hastalık kaygısı bozukluğu olan kişi genellikle semptom yaşamaz.
Konversiyon bozukluğu
Konversiyon bozukluğu (fonksiyonel nörolojik semptom bozukluğu), semptomların fiziksel bir neden olmaksızın kişinin algısını, duyusunu veya hareketini etkilediği bir durumdur. Kişi uyuşma, körlük veya yürüme zorluğu yaşayabilir. Semptomlar genellikle aniden ortaya çıkar. Semptomlar uzun süre devam edebilir veya hızla geçebilir. Konversiyon bozukluğu olan kişiler de sıklıkla depresyon veya anksiyete bozuklukları yaşarlar.
Yapay bozukluk
Yapay bozukluk, kişinin gerçekten hasta olmadığı halde fiziksel veya zihinsel bir hastalık üretmesi veya taklit etmesi ya da küçük bir hastalığı kasıtlı olarak kötüleştirmesi durumunu içerir. Yapay bozukluğu olan bir kişi, bir başkasında (başkasına dayatılan yapay bozukluk) da hastalık veya yaralanma yaratabilir, örneğin bakımındaki bir çocuğun semptomlarını taklit edebilir. Kişi, yarattığı durumdan (örneğin okuldan veya işten uzak kalmak gibi) fayda sağlamıyor gibi görünebilir veya fayda sağlayabilir de.
Referans
Tanısal ve İstatistiksel Ruhsal Bozukluklar El Kitabı, Beşinci Baskı, Metin Revizyonu (DSM-5-TR). Amerikan Psikiyatri Birliği. (2022).
Be First to Comment